Άστρον λαμπρόν…
Αθήνα, δεκαετία του 1950. Εποχή ανασυγκρότησης. Τα δύσκολα χρόνια δείχνουν να έχουν περάσει, η πόλη επουλώνει τα τραύματά της και ξεκινάει με νέα ορμή – χωρίς οι περισσότεροι να φαντάζονται την επέκταση που θα ακολουθούσε. Λίγο ως πολύ η δόμηση σταματάει στην Αγία Τριάδα Αμπελοκήπων. Από κάτω, εκεί όπου σήμερα η Σεβαστουπόλεως, κυλάει νωχελικά το Διαβολόρεμα. Η Κατεχάκη είναι ακόμα αδιαμόρφωτη και το Γηροκομείο παραμένει σε σημείο σχεδόν ειδυλλιακό. Η Μιχαλακοπούλου –με τη σημερινή της μορφή– ανύπαρκτη και η Αλεξάνδρας είναι δρόμος περιπάτου… Εικόνα που αλλάζει γρήγορα, όμως, καθώς η περιοχή γεμίζει με νέες πολυκατοικίες. Αρχικά στις μεγάλες λεωφόρους και στους εγγύς δρόμους και στη συνέχεια και παραμέσα. Νέοι άνθρωποι έρχονται να εγκατασταθούν στους Αμπελοκήπους που είναι μια «καινούργια» γειτονιά και αποκτά όλο και περισσότερη ζωντάνια.
Μέσα σε όλα αυτά, το 1957 (για την ακρίβεια, στις 5 Ιανουαρίου) ανάβει τα φώτα του και ο πρώτος χειμερινός κινηματογράφος των Αμπελοκήπων, το Άστρον. Τολμηρός και νεωτεριστικός από κάθε άποψη. Ανήκει στη νέα γενιά κινηματογράφων της μεταπολεμικής Αθήνας και είναι από τους πρώτους που καθιερώνουν την αποκέντρωση της πρώτης προβολής προς τις συνοικίες – μαζί με τα Ράδιο Σίτυ, Ελληνίς, Άττικα, Άντζελα, Ιλίσια και Μαργαρίτα της ίδιας περίπου εποχής. Και όχι μόνο. Ανατρέπει τα κατεστημένα και, σε αντίθεση με τους άλλους κινηματογράφους (με εξαίρεση τα Σταρ και Ρεξ του κέντρου) καθορίζει ακριβότερο εισιτήριο για τον εξώστη και φθηνότερο για την πλατεία.
Δικαιολογημένα, γιατί η αρχιτεκτονική του Άστρον είναι διαφορετική. Ο εξώστης είναι απλά κεκλιμένος, χωρίς σκαλοπάτια, και επιτρέπει άμεση και αμφιθεατρική θέαση της οθόνης. Επιπλέον, διαθέτει ένα πολύ ευρύχωρο φουαγιέ με μεγάλες τζαμαρίες που βλέπουν στην Κηφισίας. Μπαίνοντας από τα ψηφιδωτά της εισόδου, το επιβλητικό κλιμακοστάσιο οδηγεί από το κεντρικό του μέρος προς τον εξώστη (ίσως θα ήταν ακριβέστερο αν λέγαμε θεωρείο) ενώ δυο μικρότερες πλευρικές σκάλες οδηγούν προς την πλατεία, που είναι ημιβυθισμένη και προορίζεται για το ευρύ κοινό, απενοχοποιώντας το από το κόμπλεξ του «λαϊκού γκέτο» το οποίο αντιπροσωπεύουν οι εξώστες των άλλων κινηματογράφων.
Η αίθουσα έχει ελαφρά σφηνοειδές σχήμα, στενεύοντας προς την οθόνη, και διακρίνεται από λιτή και διακριτική αισθητική. Οι τοίχοι είναι επενδυμένοι από ηχομονωτικό υλικό σε σκούρο χρώμα, η οροφή διαθέτει «κρυφό φωτισμό» σε κυκλικό σχέδιο και τα φωτιστικά είναι μεταλλικά –θυμίζοντας ποτήρια σαμπάνιας– και μοντέρνα. Τα καθίσματα της πλατείας έχουν ξύλινο σκελετό με μουσαμαδένια μαξιλάρια σε μπορντό χρώμα, ενώ του εξώστη, καλύτερης ποιότητας, είναι υφασμάτινα σε γκρι-σιελ. Πάνω από 1000 θέσεις συνολικά, και πάλι στις μεγάλες επιτυχίες δεν επαρκούσαν.
Σήμα κατατεθέν, το φωτεινό αστέρι στο ψηλότερο σημείο της πρόσοψης του κινηματογράφου, το οποίο αναβοσβήνει και περιστρέφεται – μια πολύ εντυπωσιακή τεχνική εφαρμογή, ορατό από αποστάσεις…
Το Άστρον αποτελεί επιχείρηση της Ιωαννίδης Φιλμ, εταιρίας που διαχειριζόταν και άλλους κινηματογράφους (όπως το παρεμφερούς αντίληψης Έλλη, στην Ακαδημίας, που ξεκίνησε το 1951), εισήγαγε και διένειμε ταινίες (κυρίως ευρωπαϊκές) και επίσης παρήγαγε ελληνικές ταινίες.
Μαζί του εγκαινιάζεται η κινηματογραφική πιάτσα των Αμπελοκήπων που σε λίγα χρόνια επρόκειτο να πυκνώσει εντυπωσιακά. Είναι, όμως, παράλληλα, και εποχές άνθησης του ελληνικού κινηματογράφου. Στο Άστρον βρίσκουν φιλόξενη στέγη πολλές ελληνικές ταινίες, κατά κύριο λόγο, και μάλιστα από εκείνες που δεν επρόκειτο να γράψουν ιστορία. Έστω… Οι δεκαετίες του 50 και του 60 είναι επί το πλείστον κινηματογραφικής ψυχαγωγίας και το κοινό δεν θέτει ιδιαίτερα ποιοτικά κριτήρια.
Στη δεκαετία του 70 όμως, οι συνθήκες αλλάζουν. Οι Αμπελόκηποι είναι πια μια εξαιρετικά πυκνοκατοικημένη περιοχή, αποτελούν αυτόνομο «κέντρο», οι κινηματογραφικές αίθουσες έχουν πληθύνει ενώ εμφανίζονται τα σημάδια κινδύνου: τα εισιτήρια των κινηματογράφων μειώνονται. Δεν είναι μόνο η εξάπλωση της τηλεόρασης, είναι και η αλλαγή των γενεών και μαζί της νέες συνήθειες όσον αφορά την ψυχαγωγία. Το ενδιαφέρον για τον κινηματογράφο μειώνεται.
Το Άστρον κάνει στροφή στον προγραμματισμό του –έτσι κι αλλιώς ο ελληνικός κινηματογράφος έχει συρρικνώσει την παραγωγή του– και φέρνει αμερικανικές ταινίες. Οι Αμπελόκηποι γίνονται στέκι των σινεφίλ καθώς βρίσκονται σε στρατηγικό σημείο και με τις πολλές αίθουσές τους προσφέρουν ικανοποιητικές επιλογές. Έτσι, συγκεντρώνουν κοινό από νοτιότερα και βορειότερα – πριν την αυτονόμηση των νοτίων και βορείων προαστίων.
Στη δεκαετία του 80, ήδη πάρα πολλοί κινηματογράφοι του κέντρου, των συνοικιών και του Πειραιά έχουν κλείσει. Οι Αμπελόκηποι κρατούν ακόμα. Τώρα τη σκυτάλη παίρνουν, ακόμα πιο δραστικά, οι νεώτερες γενιές θεατών αλλά και επιχειρηματιών. Οι πρώτοι έχουν άποψη και οι δεύτεροι έχουν σύγχρονη αντίληψη. Την κατήφεια της πτώσης των εισιτηρίων έρχεται να ανακάμψει η επιχειρηματική αποφασιστικότητα. Αρκετές παραδοσιακές αίθουσες εκσυγχρονίζονται και μια από αυτές είναι και το Άστρον, που το 1996 λάμπει σαν καινούργιο και πάλι. Το φουαγιέ του εξώστη γίνεται σημείο συνάντησης και φιλοξενεί ζωντανή ορχήστρα, ενώ στην αίθουσα παρουσιάζονται μεγάλες επιτυχίες.
Όνειρο ήταν και πάει; Οι ανακαινίσεις των κινηματογράφων –όσων κατορθώνουν να επιζήσουν– και οι νέοι τεχνολογικοί εξοπλισμοί χάνουν την αρχική τους αίγλη, ενώ το κοινό δείχνει να προσελκύεται από τα κινηματογραφικά συγκροτήματα και όχι πια από τις μεμονωμένες αίθουσες. Δύσκολοι καιροί για τους μεγάλους κινηματογράφους που αντιμετωπίζουν αυξημένα έξοδα και μειωμένα έσοδα. Άλλωστε, η διανομή των ταινιών σε πολλές αίθουσες ταυτόχρονα, μοιράζει ακόμα περισσότερο τους φίλους του κινηματογράφου από εδώ και από εκεί.
Τέλος εποχής: Το Άστρον λειτουργεί για τελευταία χρονιά το 2007-2008. Μετά από 50 χρόνια αδιάλειπτης κινηματογραφικής προσφοράς, ένα Άστρον σβήνει. Η αλλοτινή ολοζώντανη αίθουσα αδειάζει και περιμένει την κατεδάφιση.
Σε μια Αθήνα που χάνει διαρκώς σημαντικά κομμάτια της πολιτισμικής της ταυτότητας, θα μπορούσε το Άστρον της να αποκτήσει μια καινούργια, σχετική λειτουργία και να λάμψει ξανά;
Γράψτε μας τη γνώμη σας στο email ή στα σχόλια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου